برنامه جامع روانكاري استراتژي

انجام روانکاري می بایست با اهداف برنامه هاي نگهداري هم تراز باشد. با افزایش تقاضا براي در دسترس بودن تجهیزات (براي پشتیبانی از برنامه تولید طبق سفارش) نیاز به استراتژي می باشد که تعیین کند کجا و چگونه انرژي صرف مدیریت تجهیزات شود و چه کاري می بایست صورت پذیرد تا از همه سرمایه هاي فیزیکی که در راستاي اهداف برنامه هاي نگهداري می باشد؛ محافظت گردد. از طریق استراتژي در خصوص نوع دستگاه و این که چگونه در سرویس قرار گیرد تصمیم گیري می شود. دستگاه ها می بایست با هدف حداکثر در اختیار بودن مدیریت شوند .
براي حداکثر کردن منابع محدود روانکاري، دستورالعمل روانکاري براي یک ماشین خاص باید متنا سب با محدوده عملکرد استراتژي آن ماشین باشد. در هنگام حرکت به سوي فرآیند تدوین دستورالعمل، لازم است که عملیات هر سیستم با اهداف نگهداري سیستم منطبق گردد. این موضوع به روانکاري با راندمان بالاتر و کاهش مجموع هزینه ها منجر می گردد .

هدف
هدف، تدوین کردن موارد لازم الاجرا در دستورالعمل روانکاري است لذا هدف حداقل باید شامل موارد ذیل باشد :
• نام موردي که باید بررسی شود
• هدف از اجراي کار
• تعیین نفر مسئول انجام کار
• شرایط ایمنی و عملیاتی
• مقدار زمان اختصاص داده شده براي انجام کار
جزئیات باید کاملاً مشخص شود؛ چه کاري باید انجام شود، کجا باید انجام شود، چه کسی باید کار را انجام دهد، مواد و تجهیزات مورد نیاز، مسائل مربوط به کار (ایمنی عملیات) و مدت زمانی که به این کار اختصاص یافته است .

دستورالعمل
دستورالعمل می بایست بتواند پنج اصل زیر را تأمین کند:

1- روانكار صحيح
در انتخاب روانکار می بایست تصمیم درستی بر اساس اطلاعات ورودي از منابع مختلف از جمله: سازندگان دستگاه ها، تولید کنند گان روانکارها و متخصصان، گرفته شود .
داشتن یک لیست نشان دهنده روغن هایی با مشخصات مشابه ولی با مارك هاي مختلف می تواند بخش نت را در انتخاب انواع روانکارهاي مناسب یاري نماید بدیهی است که تا حد ممکن باید سعی شود در شرایط مجاز از نظر خصوصیات فنی و خواسته هاي ماشین ها، از تنوع زیاد روانکارهاي صنعتی جلوگیري شود. این احتمال وجود دارد که تعداد و تنوع روانکارهایی که باید تهیه شده و در انبار ذخیره شوند زیاد بشود در حالی که ممکن است بین خصوصیت هاي این روانکارها اشتراك و تشابه زیادي وجود داشته باشد .
خصوصیات روانکاري بایستی به دقت انتخاب شوند تا بتوانند سازگار با وضعیت هاي عملکردي باشند. در روانکاري یاتاقان ها، ویسکوزیته روغن (يا روغن پایه در صورت استفاده از گریس) و افزودنی ها براي ایجاد لایه مستحکم مقاوم در برابر فشار مهم می باشد .
آگاهی از کیفیت روانکارهاي مورد استفاده در تجهیزات و شناسایی روانکارهاي مناسب در زمان خرید از موارد بسیار مهم می باشد. به طور معمول نوع روانکار مناسب از طریق سازنده دستگاه اعلام می گردد با این ترتیب بهتر است با آگاهی از این که چه نوع روانکاري براي دستگاه توصیه شده است نسبت به خرید و یا سفارش اقدام شود پس از مشخص شدن نوع روانکار و فروشنده آن توصیه می شود نمونه اي از روانکار مورد آزمایش قرار گرفته تا از کیفیت و صحت آن اطمینان حاصل شود. ظاهر روانکارها بسیار شبیه به هم بوده و بدون انجام آزمایش هاي لازم تشخیص میزان کیفیت آن ها ممکن نیست. در مورد روانکارهایی که از قبل خریداري شده و در انبار نگهداري شده است نیز قبل از مصرف آزمایش آن ضروري است زیرا ممکن است در اثر شرایط نامساعد نگهداري، کیفیت روانکار تغییر کرده باشد. خرید از فروشندگان معتبر نیز امکان بروز مشکلات را کاهش می دهد.

2- محل صحيح روانكاري
این مورد معمولاً در فرآیند طراحی تجهیزات تعیین می گردد و در راهنماي نگهداري دستگاه مشخص می شود با این وجود جهت صحت اطلاعات نیاز می باشد مجددا همه شرایط و محل ها بررسی شده و محل هایی که روانکاري می گردند مشخص گردیده و کد گذاري شوند. این نیازمند آن است که واحدي بر جریان فرآیند روانکاري تجهیزات نظارت کند و درباره مناسب بودن محصول و محل استفاده آن بررسی لازم را انجام دهد.

3- مقدار مناسب روانكار
معمولا سازندگان، توصیه ها و سطح هایی را مشخص نموده اند که می بایست سطح ر وانکار روي مقدار تعیین و مشخص شده نگه داشته شود. براي روانکاري با گریس کار دشوارتر است. روانکاي دستی با گریس شاید تنهاترین وضعیت خارج از کنترل در روانکاري ماشین ها باشد. البته در این مورد بهترین راه توجه به توصیه سازنده می باشد . حجم روانکاري بستگی زیادي به سیکل روانکاري و کارکرد دستگاه، عوامل محیطی، خواص روانکار و زمان موجود براي روانکاري دارد. مقدار صحیح از طریق اندازه گیري و استفاده از فرمول ها و منحنی هایی که سازندگان بلبرینگ ها در اختیار می گذارند، نیز قابل محاسبه است .
معمولا استفاده از مقدار خیلی کم روانکار، شرایط بدتري را نسبت به حالتی که روانکار زیادي استفاده می شود ایجاد می کند، ولی روانکار زیاد از حد نیز میتواند مشکلاتی از قبیل گرماي اضافی و لرزش ایجاد کند. مقدار مورد نیاز روانکار می تواند از چند قطره در دقیقه تا مقداري که کاملا غوطه ور شود متغییر باشد.

4- بازه زماني مناسب
زمان بندي فواصل روانکاري، تحت تأثیر عواملی است که بر میزان روانکاري مجدد تأثیر گذار است. محیط کاري و شرایط آن و کارکرد دستگاه می تواند بیشترین تأثیر را در فواصل روانکاري مجدد گریس بگذارد ولی تأثیر کمتري در تجهیزات روانکاري شده با روغن دارد. سخت ترین بخش این دستورالعمل تعیین جزئیات عملیات است. در این مورد نیز همچنان در صورت موجود بودن توصیه سازنده می بایست آن را ملاك قرار داد و بر اساس آن زمان مناسب را تعیین کرد.

5- نگرش صحيح (روانكاري صحيح)
صرف نظر از میزان راندمان و دقت در تعیین خواص فیزیکی و ملزومات روانکاري بهینه، نیروي انسانی نقش اصلی را داراست؛ روش ها یا دستورالعمل هایی که بسیار عالی طراحی شده اند ولی در عمل بدليل عدم آموزش صحيح و عدم دسترسي به منابع اطلاعاتي براي بهبود فرايند بسیار ضعیف اجرا می گردند، ارزش اندکی دارند.
در تهیه برنامه هاي روانکاري توجه دقیق به مسیري که باید کارگران روانکار دنبال کنند امري مفید می باشد. در تعیین این مسیر باید طول رفت و آمد و حمل تجهیزات روانکاري به حداقل برسد در عین حال وجود یک مسیر مشخص باعث خواهد شد که از فراموش شدن عملیات روانکاري در بعضی از قسمت ها و بر روي بعضی از ماشین ها تا حد زیادي جلوگیري شود.

اجراي برنامه روانکاري
یک نفر در دپارتمان نت بایستی مسئولیت اجراي برنامه روانکاري و نظارت بر آن را داشته باشد. وظایف اصلی چنین شخصی عبارت است از :
• ایجاد خدمات روانکاري و زمان بندي آن
• تعریف مسیرهاي روانکاري
• تخصیص مسئولیت ها به افراد مشخص
• آموزش فردي که روانکاري می کند
• اطمینان از تهیه روانکار صحیح از انبار
• اطمینان از کامل بودن روانکاري انجام شده و تعیین اختلاف ها
• ایجاد یک زمان بندي دستی یا کامپیوتري روانکاري و همچنین سیستم کنترل آن
• ترغیب پرسنل روانکاري به کنترل دیگر مشکلاتی که یک دستگاه می تواند داشته باشد
• اطمینان از عملکرد دایمی سیستم روانکاري
مهم است فردي براي تصدي این کار انتخاب شود که ارزش روانکاري کامل را بداند. ممکن است بدون توجه به تغییرات در روش هاي روانکاري، تغییراتی در دستگاه ایجاد شود و ممکن است پیشرفت هاي روز در تکنولوژي روانکاري مد نظر قرار نگیرد. ممکن است هزاران محل روانکاري در کارخانه باشد که نیاز به توجه دارند .
در جهت اجرا و شروع فعالیت روانکاري لازمست جهت دستگاه ها و تجهیزاتی که نیازمند روانکاري هستند به طور جداگانه فرم اطلاعات روانکاري تهیه شود (براي هر فرکانس روانکاري هر دستگاه یک فرم به طور جداگانه تهیه می شود) این فرم می تواند شامل موارد ذیل باشد :
نام دستگاه – کد دستگاه – محل روانکاري – تعداد – نوع روانکار – مقدار – دوره تناوب (تعویض – بازدید –روانکاري ) - وضعیت دستگاه (در حال کار – در حال توقف ( – نحوه انجام روانکاري و تجهیزات مربوطه – استاندارد روانکار.
با در دست داشتن این اطلاعات بخش نگهداري می تواند نسبت به تعیین موارد ذیل اقدام نماید :
نیروي انسانی لازم – تعیین مسیرهاي بهینه – برنامه ریزي براي توقف دستگاه ها در موارد لزوم – روش هاي کنترل موجودي و تعیین پارامترهاي مربوط به نقطه سفارش و مقدار سفارش و ذخیره هر نوع روانکار – تبیین مشخصات تجهیزات لازم نظیر ظروف حمل، وسایل حمل، دستگاه هاي روانکاري، نردبان هاي متحرك و ثابت و ... – آموزش نحوه استفاده از فرم ها و برنامه ها به تکنسین ها و کارگران مأمور براي اجراي عملیات روانکاري – سعی در کاهش تنوع روانکارها در حد ممکن و مجاز.
در صنعت معمول است که براي نشا ن دادن انواع عوامل از اشکال ساده هندسی و رنگ ها استفاده می شود. لذا جهت روانکاري نیز می توان از کدبندي استاندارد براي علائم روانکاري استفاده نمود. به عنوان مثال به منظور نشان دادن فرکانس روانکاري از اشکال هندسی (اشکال دایره اي براي برنامه هاي روانکاري روزانه و مثلث براي برنامه هاي روانکاري هفتگی و...) و جهت نوع روانکارها از رنگ هاي مختلف استفاده کرد. پس از تهیه چنین علائمی (و تهیه لیست کدبندي استاندارد براي علائم روانکاري) می بایست آن ها را بر حسب مورد بر روي ظروف روغن، محل هاي روانکاري روي ماشین آلات و حتی در فرم هاي مربوط به برنامه هاي روانکاري نشان داد. پس از انجام عملیات روانکاري، لازمست فرم گزارش روانکاري تکمیل گردد. ضروري است هر فرد روانکار در رابطه با هر عیب آشکاري که وي در مورد دستگاه هایی که روانکاري نموده، مشاهده کرد در فرم گزارش روانکاري اقدام به گزارش نماید. این گزارش می تواند در رابطه با افراط و تفریط در روانکاري، صداها و ارتعاشات، حرارت هاي غیر عادي و ... باشد. گزارشات در رابطه با نشتی روغن یا سرریز شدن غیر عادي از اهمیت خاصی برخوردارند.