سه دليل خرابي روغنهاي روانكار

آيا امكان پذير است كه يك روغن را به كمك فيلتر از ذرات پاك كرده، افزودني اضافه كرد و دوباره به خدمت گرفت؟ سوال را به گونه اي ديگر مطرح كنيم. چرا مجبور به تعويض روغن پس از استفاده در بار اول هستيم؟ چندين دليل براي تخليه و دوباره پر كردن مخزن وجود دارد. مهمترين عوامل عبارتند از: آلودگي، تخريب روغن پايه و از بين رفتن خواص ويژه كه توسط افزودني ها تامين مي شود.

آلودگي
آلودگي مي تواند از هر چيز ممكن وارد روغن شود و همچنين مي تواند شامل هرچيزي باشد. مثالهايي از منابع خارجي آلاينده شامل كثيفي، آب و مواد يا مايعات مرتبط با فرايند می باشد. اگر اين آلاينده ها نتواند توسط فيلتراسيون، دهيدراسيون و غيره از سيستم حذف شود يك روش موثرتر بايستي به كار گرفته شود. (از قبيل تعويض روغن)
نوعي از آلودگي كه اغلب به فراموشي سپرده مي شود ناشي از منابع داخلي مي باشد. سايش ماشين و محصولات ثانويه حاصل از تخريب روغن بايستي همانند منابع خارجي آلاينده مورد ارزيابي قرار گيرند.
بنابراين اگر آلاينده ها در سيستم باقي بمانند چه اتفاقي مي افتد؟ اين بستگي دارد به اینکه چه آلاينده اي به سيستم نفوذ كرده باشد. تقريبا در همه موارد، آلاينده ها در صورت عدم كنترل عمر متوسط تجهيزات را كاهش خواهند داد.

تخريب روغن
تخريب روغن، بويژه اكسيداسيون، يكي ديگر از مواردي است كه تعويض روغن را به دنبال خواهد داشت. اكسيداسيون زماني اتفاق مي افتد كه اكسيژن با مولكولهاي هيدروكربن تركيب شده و منجر به تغيير شيميايي مي شود. اين تغيير شيميايي منجر به تغيير ناگوار و دائم با ساختار شيميايي متفاوت شده و جايگزين مولكولهاي روغن مي شود. سرعت واكنش مولكولهاي روغن با اكسيژن وابسته به چند فاكتور بوده اما فاكتور بسيار متداول و رايج دما مي باشد.
همانند اغلب ساير واكنش ها، سرعت اكسيداسيون، بر اساس معادله آرنيوس، با افزايش دما به صورت نمايي افزايش مي يابد. يك مثال ساده از اين حالت؛ در دماهاي بالاي 75 درجه سانتي گراد به ازاي هر 10 درجه افزايش دما اكسيداسيون روغن دو برابر خواهد شد. به عبارت ديگر به ازاي هر 10 درجه افزايش دما طول عمر روغن نصف خواهد شد.
بنابراين با تخريب روغن چه اتفاقي مي افتد؟ در اين حالت شكست نهايي مولكول اجتناب ناپذير است. در صورتيكه روغن خنک، تميز و خشك نگه داشته شود تخريب روغن مي تواند به تاخير بيافتد، اما در نهايت اتفاق خواهد افتاد. زمانيكه تخريب اتفاق مي افتد محصولات ثانويه حاصل از واكنش براي سلامتي ماشين مضر خواهد بود.
در ابتدا اسيدهاي كربوكسيليك تشكيل مي شود. اين اسيدها نسبتا ضعيف هستند اما چنانچه در سيستم به مدت زمان طولاني باقي بمانند باعث خورده شدن سطوح فلزي ماشين خواهد شد. در صورت عدم كنترل، اكسيداسيون روغن تشديد شده و تشكيل لاك و لجن را مي نمايد. لاک و لجن تشکیل شده موجب مسدود شدن فیلتر و سایر جداکننده ها و در نهایت موجب شکست ماشیبن آلات خواهد شد.

اضمحلال افزودنی ها
اغلب افزودنی ها مصرف می شوند یا اینکه در طول انجام عملکرد به طور شیمیایی از بین می روند. این بدین معنی است که زمانیکه افزودني ها مورد استفاده قرار مي گيرند، به اتمام رسيده و این اتمام برگشت ناپذیر است. افزودنی ها پس از آنکه تماما مصرف شدند دیگر نمی توانند خاصیت ویژه ای را به روغن پایه اعمال کنند. سپس عملکرد روانکار مختل شده، و دوباره روغن بایستی تعویض شود.
دترجنت ها، متفرق كننده ها، بهبود دهنده های شاخص گرانروی و ضد فرسایش و بازدارنده های خوردگی تنها تعداد کمی از مواد افزودنی هستند که شرکتهای روغن ساز در ساخت روانکارها برای تکمیل و بالا بردن عملکرد روغن پایه استفاده می کنند. هریک از این افزودنی ها دارای عمر معین هستند و زمانیکه به پایان عمر خود میرسند تمام مزیتهای آنها نیز از بین می رود. اغلب ماشینها شدیدا وابسته به این مزیت ها هستند و زمانیکه آن پایان می پذیرد طول عمر متوسط دستگاه کاهش خواهد یافت.
اين سه فاكتور مواردي از دلايل تعويض روغن در سيستم مي باشند. در هر حال، كاري كه شما در نهايت مجبور به انجام آن هستيد تعويض روغن مي باشد. اما خنک، تميز و خشك نگه داشتن روغن باعث افزايش فواصل بين تعويض روغن خواهد شد.