روغن گردشي، روغني است که در يک سيستم روغنکاري گردشي مورد استفاده قرار گرفته و از طريق پمپهاي روغن، بهصورت جريان پيوسته در مدار به گردش درآمده و به نقاطی که نياز به روانکاري دارند، فرستاده میشود. سپس اين روغن به مخزن بازگشته و پس از عمل فيلتراسيون و در صورت نياز عمل خنک کردن، مجدداً مورد استفاده قرار ميگيرد.
سيستمهاي روغن گردشي معمولاً هنگامي استفاده ميشوند که نياز به دفع مقدار زيادي گرما از سيستم باشد و يا اينکه آلودگي زيادي در مدت زمان کارکرد، در روغن وارد شود. در اين سيستمهاي روانکاري، با استفاده از يک مخزن مرکزي، روغن به تمامي مناطقي که نياز به روانکاري دارند، فرستاده ميشود.
يک سيستم روانکاري گردشي شامل قسمتهاي زير است:
• مخزن
• گرمايش مخزن
• پمپ
• فيلتر
• سرمايش
• سيستم کنترل و اندازهگيری
تمامي سيستمهاي بالا نياز به وسايل و پارامترهاي فراواني به منظور کنترل عملکرد سيستم روانکاري دارند. از سيستمهاي کنترل به منظور کنترل جريان گردشي استفاده ميشود.
روغن برگشتي در اين سيستمها، پس از بازگشت به مخزن، در مراحل مختلف از آب، آلودگيها و هوای موجود در آن جدا ميشود. معمولاً عمليات جداسازي را با گرما و مغناطيس انجام ميدهند. پيش از توزيع روغن به اجزايي که بايد روانکاري شوند، روغن را از درون ميکرو فيلتر و در صورت نياز از درون سانتريفيوژ که در مسير فرعي روغن نصب شده است، نيز عبور ميدهند. ابعاد مخزن به مقدار جدايي آب و هوا از روغن و گرانروي آن بستگي دارد.
جداشدن از آب و رهاسازي هوا، دو ويژگی روغن سيستمهاي گردشي میباشند. همچنين اين روغنها بايد در طول کارکرد، پايداري خوبي در برابر اکسيدشدن داشته باشند. روغنهاي گردشي تعويض نميشوند، بلکه معمولاً در سيستمهاي گردشي همواره مقداري روغن تازه وارد سيستم ميکنند تا خواص روغن حفظ شود.
استانداردهايی که بيشتر در مورد روغنهای گردشی مورد استفاده قرار میگيرد، عبارتند از:
• روغنهاي روانکار CL (استاندارد DIN 51517 Part 2)
• روغنهای L-TD (استاندارد DIN 51515)
• روغنهای CLP (استاندارد DIN 51517 part 3، در مواردي که خاصيت تحمل بار بيشتري مورد نياز است)
همهي اين روغنها، روغنهاي معدني با کيفيت پالايش بسيارخوب بوده و خاصيت خوب جداشدن از آب و هوا را دارند. در صورت نياز از مواد افزودني بازدارندهي اکسيداسيون، بازدارندهی خوردگي و برخي اوقات مواد افزودني افزايندهي ظرفيت تحملبار نيز در اين روغنها استفاده ميشود.