روغن پس از مدتي شروع به اکسيدشدن مي‌کند. بدين ترتيب با گذشت زمان گرانروي روغن به دليل به وجود آمدن مواد حاصل از اکسيدشدن، افزايش يافته و با توليد اسيدهاي آلي باعث خوردگي ياتاقان‌ها مي‌شود. در مخزنهايي که حجم کمتري دارند اکسيدشدن روغن سريعتر اتفاق مي‌افتد.
وقتي که سوخت هيدروکربني مي‌سوزد از خود مواد و محصولاتي را باقي مي‌گذارد که يکی از مهمترين اين محصولات آب است. اگر موتور گرم باشد آبهاي توليد شده به صورت بخار از اگزوز خارج مي‌شوند ولي اگر موتور نسبتاً سرد باشد، ممکن است بخارات آب در اثر ميعان به‌صورت مايع در آمده، به داخل موتور راه يافته و با روغن مخلوط شود. درجا کار کردن موتور و حرکت در مسافت‌هاي کوتاه باعث مي‌شود موتور فرصت کافي براي گرم شدن پيدا نکند. تحت اين شرايط مقدار قابل توجهي آب به وجود مي‌آيد که در اثر احتراق متراکم و وارد سيلندر شده و روي ديواره‌هاي سيلندر مي‌نشيند و در نهايت از طريق گازهاي ورودي از رينگ‌ها عبور کرده و وارد كارتر مي‌شود. وجود آب داخل روغن، بخصوص در کارتر و نقاط ديگري که درجه حرارت روغن پايين است باعث تشکيل لجني نرم و چسبنده مي‌شود.
همچنين وقتي سوخت وارد کارتر مي‌شود، مقداري از محصولات حاصل از احتراق را نيز همراه خود به کارتر حمل مي‌کند. اين مواد شامل مواد باقي‌مانده جامد، دوده و احتمالاً ترکيبات حاوي سرب است. با گرم‌شدن موتور، سوخت وارد شده به‌کارتر تبخير مي‌شود ولي مواد جامد در روغن باقي مي‌مانند و در نتيجه در کارتر لجن توليد مي‌شود. بنابراين مخلوط آب، روغن، سوخت و ديگر آلاينده‌های حاصل از احتراق می‌توانند وارد کارتر و در آنجا به لجن تبديل شوند.
البته موتورهاي ديزلي بدليل نسبت تراکم بالا نسبت به تشکيل رسوب در محفظه احتراق حساسيت زيادي ندارند. در موتورهاي بنزيني اگر اين رسوبات به‌صورت مداوم در معرض فرآيند احتراق قرار گيرند ممکن است که سرخ شوند و منبع توليد جرقه جهت آتش‌زدن سوخت در محفظه احتراق شوند که نتيجه آن پديده‌هاي نامطلوبي از قبيل ضربه، پيش‌اشتعالی و صداهاي ناهنجار در موتور است. استفاده از سوختي با عدد اکتان بالا و روغني که نسبت به تشکيل رسوب و لجن مقاوم‌تر باشد تا حدي اين پديده را کاهش مي‌دهد. از آنجا که تشکيل رسوب و لجن موجب ايجاد سائيدگي در قطعات موتور و عدم روانکاري مناسب مي‌شوند بايد طبق يک برنامه مناسب روغن‌موتور تعويض شود. البته عوامل ديگری نيز ممکن است در خرابی موتور توسط روغن تاثير داشته باشند. برای مثال وجود حتی مقادير کمی از ضديخ در روغن می‌تواند صدمات جبران‌ناپذيری را به قطعات موتور وارد کند. برای پی‌بردن به‌وجود ضد‌يخ‌های گليکولی در روغن بهترين روش، روش شيميايی کالريمتری است. اگر مقدار کمی سديم در روغن باشد نشان‌دهنده‌ی واردشدن ضديخ به روغن است. البته ممكن است سديم در بعضی مواد افزودنی نيز وجود داشته باشد كه بايد به اين نکته توجه کرد.
فاصله‌هاي زماني تعويض روغن‌موتور به نوع موتور و شرايط کارکرد آن بستگي دارد. زمان مناسب براي تعويض روغن را بايد با بررسي وضعيت روغن کارکرده تشخيص داد. روغن‌موتورهايي که در ساخت آنها از روغن‌هاي پايه با کيفيت بالا استفاده شده و بسته مواد افزودني مناسبی به آنها اضافه شده در صورت کارکرد در موتور طول عمر زيادي خواهند داشت. در يک روغن‌موتور با کيفيت، به‌علت وجود مواد پاک‌کننده و معلق‌كننده، روغن‌موتور دوده‌هاي حاصل از احتراق را به‌صورت معلق در خود نگه مي‌دارد و در نتيجه در طول کارکرد سياه مي‌شود. بنابراين سياه شدن روغن دليل قطعي بر عدم کيفيت آن نيست و به هيچ وجه به معناي خراب شدن و رسيدن زمان تعويض روغن نمي‌باشد.
يکي ديگر از عواملي که در طول عمر كاركرد روغن‌موتور نقش دارد، سوخت موتور است. نوع و کيفيت سوخت و مواد ديگري که براي بهسوزي و با نام مکمل به سوخت اضافه مي‌شوند، در طول عمر كاركرد روغن تأثير مستقيم دارد. سوخت‌هايي با کيفيت نامناسب و بخصوص گازوئيل‌ها که درصد قابل ملاحظه‌اي گوگرد دارند، عمر مفيد روغن را کم مي‌کنند. سوخت‌هايي با نام مازوت يا نفت کوره که در موتورهاي ديزلي سنگين استفاده مي‌شوند حاوي مقدار زيادي گوگرد هستند. در موتورهاي گازسوز مقاومت روغن در برابر اكسيداسيون بايد بسيار بالا باشد چون در اين موتورها درجه‌حرارت بسيار بالاست و روغن بيشتر در معرض اکسيدشدن قرار مي‌گيرد.
• لجن معروف به لجن قيري: در اثر اکسيدشدن روغن در دماي بالا لجني ايجاد مي‌شود كه به لجن قيري معروف است. ايجاد اين لجن براي تمامي موتورها و بخصوص اتوموبيل‌هاي شهري مشكل زا است.
• وارنيش: رسوبات شفاف و درخشان به رنگ زرد قهوه‌اي تيره و گاهي مواقع سياه که بر روي دامنه پيستون و فاصله بين رينگ‌هاي پيستون تشکيل مي‌شود.
• لاک: رسوبات صيقلي قهوه‌اي رنگي است كه روي دامنه پيستون مي‌نشيند.
• لجن زمستاني: روغن و ترکيبات اکسيدشده همراه با آن که ناشي از احتراق سوخت در زمستان است به‌علت دماي پايين امولسيون پايداري با آب تشکيل داده و فضاي محفظه سوپاپ را در بالاي موتور پر مي‌کند. اين امولسيون به امولسيون شير قهوه معروف است و باعث زنگ‌زدگي قطعات فلزي مي‌شود.
خواص روغن روي عدد اکتان موتور بنزيني تاثير مي‌گذارد. مقداري از روغن مي‌تواند از رينگ‌ها عبور کرده و وارد محفظه احتراق شده و بسوزد. در نتيجه در سر پيستون و محفظه احتراق توليد رسوب مي‌شود. اين رسوبها نياز موتور به سوختي با عدد اکتان بالاتر را بيشتر مي‌کنند. افزايش در عدد اکتان سوخت مورد نياز، بستگي به مقدار و طبيعت رسوبهاي تشکيل شده دارد. اگر اين رسوبها زياد و ناصاف باشند به عدد اکتان بالاتري نياز است. تشکيل اين رسوبها منجر به بيش از حد گرم شدن قسمتهايي از محفظه احتراق شده و ممکن است سوخت را قبل از جرقه‌زدن شمع مشتعل کنند. اين عمل باعث ايجاد ضربه و کم‌شدن قدرت موتور مي‌شود. گرانروي بيشتر روغن‌هاي اتومبيل طوري تنظيم مي‌شوند که کمترين تاثير را روي عدد اکتان مورد نياز داشته باشند.